archibald strohalm

Inhoud

Archibald Strohalm, een enigzins vreemde maar op het eerste gezicht niet uitzonderlijke man, begeeft zich op een zaterdagmiddag in een avontuur dat gaandeweg het gewicht en de afmetingen van een drama op leven en dood krijgt. Op het moment dat hij van een kantoorbediende een soort zaligmaker is geworden, hebben zijn stadgenoten deze Archibald Strohalm al lang vereenzelvigd met de andere gekken en artiesten van de stad. Met overtuigingskracht en in een meeslependen stijl beschrijft Mulisch de opkomst en de apocaliptische ondergang van de zelfbenoemde profeet.

Bespreking

Een warrig verhaal voor een select publiek

Archibald strohalm is een ietwat wereldvreemde man die constant op zoek lijkt naar zijn plaats in de wereld. Telkens hij dicht bij een antwoord komt, lijkt dit weer even snel door zijn vingers weg te glippen. Zo bekijkt hij op een dag, gezeten voor zijn raam, het spel van de rijdende poppenkast van Ouwe Opa. Plotseling wordt hij gewaar dat er iets vreselijk mis is met het verhaal dat daar beneden wordt vertolkt: de stukjes voorstelling zijn uiterst schadelijk voor de nog onschuldige kinderen. Dit moet stoppen, vindt Archibald en snelt het plein op. Woedend confronteert hij de oude poppenspeler en denkt het publiek voor zich te winnen. Maar wanneer dit niet zo blijkt te zijn, besluit Archibald door middel van een eigen poppenspel de wereld van het kwade te redden. Het voorbereiden van zijn voorstelling wordt zijn nieuwe obessie.

De debuutroman van Harry Mulisch, Archibald Strohalm, is een erg warrig en onuidelijk boek. Alhoewel het verhaal een vrij normale start neemt met de levensbeschrijving van Archibald Strohalm, stort het zich later in een poel aan vage filosofische bedenkingen en hersendode monologen. Het tempo van de gebeurtenissen daalt aanzienlijk en de beloofde ontknooping laat veel te lang op zich wachten. Het is duidelijk dat Mulisch de neergang van zijn protagonist tracht te illustreren door de onzinnige hersenspinsels van Archibald op papier te pennen. De vraag is maar of dit niet ten koste gaat van de verhaallijn. De tweede helft van het boek is een ware pijniging voor iemand die op zoek is naar een beetje verhaallijn. Met het laatste beetje hoop probeer je als lezer vast te klampen aan herkenbare situaties zoals een cafebezoek of de geboorte van een kind, maar eens de apotheose zich inzet vervliegt deze hoop maar al te gauw. Archibald Strohalm is allerminst een boek voor het brede publiek.